پورتال سازمانی

سنگ نوشته 

در  مركز شهر خرم آباد ( ضلع شرقي –خيابان شريعتي)ودر مسير قديمي شاپور خواست به خوزستان سنگ نوشته اي  به شكل مكعب كه بصورت يكپارچه متصل به صخره اي طبيعي بوده است، قراردارد . ارتفاع متون كتبيه دار با احتساب دوپله در چهار ضلع سنگ نوشته 344 سانتيمتر است اين كتيبه به خط كوفي و زبان فارسي دور تا دورستون سنگي تحرير شده است در گذشته به بردنوشته معروف بوده است .كتيبه با بسم الله شروع شده وموضوع آن مربوط به حكم امير اسفهسا لار كبير ظهيرالدين و الدوله معين الا سلام طغرل لتكين ابوسعيد برسق   در خصوص بخشش علفچر درچراگاه هاي شاپور خواست و ممنوعيت برخي سنتهايي ناپسند در عهد سلطنت ملكشاه سلجوقي به تاريخ 513 هجري قمري است . اين يادمان  فرهنگي  مربوط به دوره سلجوقي  وبه شماره 398 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است .

مقبره حيات الغيب
 
 اين مقابر در كنار رودخانه كشكان  و جاده خرم آباد -انديمشك  در بخش معمولان  شهرستان پلدختر واقع شده اند. بناهاي مذكور  در جوار هم و برروي تپه اي مشرف به  روستا ي قالبي قرار دارند كه يكي بزرگتر (‌حيات الغيب:محمد بن احمدرضي الدين از اعقاب امام موسي كاظم(ع) ) و ديگري  كوچكتر ( گنبد الياس:شهاب الدين الياس  لنبكي از حكمرانان لركوچك ) است . پلان مقبره حيات الغيب بصورت  مستطيل و معماري آن از يك ورودي ( كفش كن ) و مقبره با پلان مربع كه گنبدي به سبك نار دو پوسته بر پايه اي مدور كوتاه بر روي آن قرار گرفته است . سطح مقبره 25* 6 × 6و5/4 ×5/4 متر است . در ديوار  جنوبي محرابي به بلنداي 2×1 متر با گچبري ساده بر حاشيه آن ساخته شده است گنبد مقبره قديمي تر از ديگر قسمتهاست . بر بالاي فضاي داخلي مقبره نقاشيهايي با نقش كبوتر وچند گچبري ديگربه شكل گل ديده ميشود. اين بناها مربوط به دوره قاجاريه و به شماره      1922  در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده اند.

مقبره شهنشاه(شجاع الدين خورشيد)

 اين مقبره در شهرستان خرم آباد واقع شده است.
پلان مقبره مستطيل شكل و پلان داخلي آن هشت ضلعي و هر ضلع آن 5/2 متر است سبك معماري گنبد آن نار دو پوسته و مواد و مصالح آن سنگ گچ است ارتفاع گنبد از سطح زمين 12 متر است.در وسط آن قبري است كه برروي آن صندوق چوبي كنده كاري شده اي قرار دارد. اين اثر به احتمال زياد مربوط به سر سلسله اتابكان لر كوچك شجاع الدين خورشيد است كه به واسطه عدالت و دادگستري مقبره وي مورد احترام اهالي قرار گرفته است .

زيد بن علي

اين بنا مربوط به 404 هـ .ق و بنابر كتيبه اي به خط كوفي بناي اوليه آن به فرمان بدربن حسنويه ساخته شده است . مقبره داراي دو گلدسته مدور آجري در دو طرف مي باشد كه با كاشيهاي زيبائي كه كلماتي مقدس بر آن نوشته شده  مزين گرديده است بناي كنوني مقبره در سال 1307 هـ .ق ساخته شده است. درب اصلي حرم از چوبي مخصوص و به شكل زيبائي ساخته شده و آيات و كلمات مقدس با خط نسخ و به طور برجسته برآن نقش گرديده است . بنابر متون كتيبه هاي موجود مقبره متعلق به زيدبن علي بن حسين بن علي بن طالب (ع) است .

مقبره باباطاهر  

در مركز شهر خرم آباد ودر ضلع غربي قلعه فلك الافلاك ودر كنار خانه قديمي  آخوند ابو مقبره باباطاهر قرار دارد .در گويش لري به باو طاهر معروف است اهالي شهر خرم آباد معتقدند اين مقبره مربوط به بابا طاهر شاعر و عارف نامدار و سراينده دو بيتي هاي معروف لكي و لري است. سبك بناي مقبره ساده و متشكل از گنبد خانه اي با يك ورودي است . ساختمان اصلي  آن بصورت 8 ضلعي است كه چهار ضلع آن هر يك به ابعاد 5/2 متر و اضلاع فرعي هريك  70/1 سانتيمتر است . ارتفاع گنبد تا كف 6 متر است . محل قبر در داخل سردابه بوده كه بر روي سردابه و كف بقعه قبري به ابعاد 52* 100*177 سانتيمتر وجود دارد . بر روي قبر ضريحي چوبي به ابعاد 127* 128* 198 وجود داشته كه از بين رفته است . اطاق كوچكي به ابعاد 5/2 * 5 متر به بدنه غربي بنا در دوره معاصر الحاق شده بود . كه به آن قلندر خانه مي گفتند . اين بنا احتمالا مربوط به دوره خوارزمشاهي وبه شماره 1922 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است .

قلعه فلك الافلاك

 قلعه فلك الافلاك بر بلنداي  تپه اي باستاني و طبيعي، در مركز شهر خرم آباد واقع شده است. اين اثر ارزشمند داراي هشت برج  دو حياط مستطيل شكل مي باشد ارتفاع بلندترين  ديوار تا سطح تپه 5/22متر و مساحت كلي آن 5300 متر مربع است . پلان بنا به صورت هشت ضلعي نامنظم است. ورودي آن در جبهه شمالي ودر برج جنوب غربي ساخته شده است كه عرض آن10/2و ارتفاع آن3متر است در ساخت اين بنا از مصالحي چون خشت ،آجر(قرمز وبزرگ) ،‌ سنگ و ملات استفاده شده است.از نكات قابل تامل در اين بناي سترگ وجود چاه قلعه به عمق42متردر حياط اول و گريزگاه اضطراري در حياط دوم مي توان اشاره نمود. از زمان برپايي بنا در عهد ساساني تا دوره  هاي متا خر الحاقاتي به آن اضافه شده است(به خصوص دوره صفوي وقاجاري)اين اثر همان دژمعروف شاپورخواست مي باشد كه در تاريخ ذكر شده است.به لحاظ موقعيت استراتژيكي خود در قرن 4ه.ق.به عنوان مقر حكومت آل حسنويه وگنجوراين سلسله درزمان آل بويه در آمد.از قرن ششم هجري پس از ساخته شدن شهر جديد خرم آباد اين قلعه نيز بنام خرم آباد معروف شد.احتمالانام فلك الا فلاك در دوره قاجار بر آن اطلاق شده است. از بدو شكل گيري اين بناي  عظيم و ديدني تا به حال داراي كاربريهاي  سياسي ، نظامي ، خزانه سلطنتي ، مقر حكومتي ، پادگان  نظامي  ، زندان سياسي داشته است. اكنون نيز به عنوان موزه باستانشناسي، مردم شناسي وآزمايشگاه مرمت اشيا وچايخانه سنتي از آن استفاده ميشود . اين بناي كم نظير مربوط به دوره ساساني وبه شماره  883 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است .

پل شاپوري (طاق پيل اشكسه )

اين پل در قسمت جنوبي شهر خرم آباد  واقع شده است.  و عامل ارتباط غرب استان ( طرهان ) با شرق و از آنجا به خوزستان و تيسفون ( پايتخت ساسانيان ) بوده است . احتمالاً جهت توزيع آب نيز مورد بهره برداري قرار مي گرفته است. طول پل 312 متر،و ارتفاع آن75/10 متراست كه از  28چشمه طاق و 27پايه تشكيل شده است  سطح هرپايه 61 متر و فاصله بين دو پايه 5/7 متر است . پنج چشمه طاق پل سالم بوده و مابقي بر اثر عوامل طبيعي تخريب گرديده است . چشمه طاقهاي پل بصورت جناقي ساخته شده و سبك سازي پل در قسمت طولي پل در زير روگذر پل صورت گرفته است و پايه هاي پل و موج شكنهاي آن به صورت لوزي شش ضلعي از سنگ ساخته شده است . مصالح پل را سنگهاي قلوة رودخانه اي و لاشه سنگ در چشمه طاقها و از سنگ هاي پاكتراش در قسمت پايه ها استفاده گرديده است .كف پل سنگ فرش است. نوع سنگ فرش,سنگ بلوك قرمز است كه در اثر فرسايش آب از صورت كادر بودن خارج شده است . اين پل  عظيم و ديدني  مربوط به دوره ساساني  وبه شماره 1058 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است

پل كشكان (كشكو)

 اين پل در بخش چگني بررو ي رودخانه اي به همين نام ودر مسير راه باستاني شاپور خواست به طرهان احداث شده است.  در متون تاريخي از آن به عنوان كژكي ياد شده است . طول پل حدود 320 متر و عرض هريك از دو چشمه شرقي آن 20/23 متر است . ارتفاع آن در بالاترين قسمت 26 متر و در كوتاهترين قسمت 10 متر است از دوازده طاق پل تنها سه دهنه آن تخريب شده  و بقيه  هنور سالم هستند .برخي از پايه هاي پل باسنگهاي بزرگ وحجاري شده ساخته شده اند. مواد و مصالح اين بناي سترگ از سنگ ، گچ و آجر تشكيل شده است.
در كنار  اين پل بقاياي سه پل ديگر از دوره هاي گذشته وجود دارد كه با مشخصات پلهاي ساساني قابل مقايسه هستند .  بناي فعلي منسوب به آل حسنويه و مربوط به قرن 4هق است كه به شماره 355 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد است.

پل آجري ( گپ )

 پل آجري  در مركز شهر خرم آباد وبرروي رودخانه گلال واقع شده است .  اين پل دو قسمت شرقي و غربي شهر را به هم متصل نموده  و داراي 24 چشمه طاق است  طول آن بيش از 350 متر ،پنهاي آن 5/8 متر و ارتفاع آن از كف رودخانه تا روگذر پل 8 مترمربع است . مواد و مصالح آن در قسمت پايه ها از سنگهاي تراشيده شده با ملات آهك و گچ و پايه هاي چشمه طاقها  از آجر ساخته شده است .  برسينه اي شمالي پل كتيبه هاي سنگي نصب شده است كه با حروف مقطعه نوشته شده وبه عنوان طلسم معروف است.بخش مياني پل و شاه نشين آن شباهت زيادي  باشاه نشين پل خواجو در اصفهان دارد كه  در اثر سيل تخريب شده  ومجددا با سيمان مرمت شده است.اين اثرارزشمند در زمان شاه سلطان حسين  صفوي ساخته شده ومنسوب به حسين خان والي لرستان مي باشد . در دوره قاجاريه به پل محسنيه معروف گرديد. اين بنا به شماره 2354 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است .

مناره آجري

اين يادمان ارزشمند، بنائي است استوانه اي شكل در قسمت جنوبي شهر خرم آباد  كه به عنوان ميل راهنما وجهت  هدايت كاروان ها در كنار شهر قديم شاپور خواست احداث گرديده است بقاياي معماري سنگ و گچ با ديوارهاي ضخيم در مجاورت مناره (پارك ، ميدان شقايق فعلي ) بيانگر وجود تأٍسيساتي نظير كاروانسرا و مسجد و .... گرداگرد بنا در گذشته مي باشد . با توجه به سبك معماري بنا ، احتمالاً تاريخ ساخت آن به دوره فرمانروائي ديليمان برميگردد . بلنداي آن بر اثر عوامل طبيعي كاهش يافته و اكنون با احتساب پايه سنگي ،ارتفاع آن به 30 متر مي رسد . قطر بنا  در پائين ترين قسمت به 5/4 متر كاهش مي يابد . فضاي داخلي آن از 99 پله تشكيل شده است . ورودي مناره در جبهه غربي روي سطح پايه قرار گرفته است .  اين بنا ارزشمند مربوط به دوره آل بويه (ديلميان )ميباشد و به شماره 376 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

آسياب گبري

اين بنا در سطح شهر خرم اباد ( قسمت جنوب شهر  ) در محله حسين آباد واقع شده است .اين اثر  ازجمله بناهاي عام المنفعه وقديمي شهر خرم آبادمي باشد.كه داراي پلان مستطيل  وبه شكل مكعب  به طول 26 متر ,عرض 6 متر و ارتفاع 5/11 متر و با استفاده از سنگهاي تيشه  خورد ه، قلوه سنگ همراه با ملات ساروج ساخته شده است  اين اثر احتمالاً متعلق به شهر شاپورخواست (ساساني ) بوده  تا دوره قاجاريه عملكرد داشته و مورد بهره برداري قرار گرفته است . اثر مذكور به شماره 3639 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است .

گرداب سنگي (گردو بردينه)

در غرب شهر خرم آباد دركنار ميدان    بنايي مدور متشكل از يك ديواره عظيم سنگي كه بصورت مدور دور تا دو چشمه اي فصلي احداث گرديده است . قطر اين بنا 18 متر با محيط 256 متر مربع با پهناي 3 متر و بلندي  آن تا كف چشمه 10متر است . اين بنا داراي دريچه اي به ابعاد 90×160 براي هدايت آب آشاميدني و توزيع آن در سطح شهرشاپورخواست ، مشروب نمودن اراضي و بهره برداري از آسيابهاي آبي بوده است. مواد و مصالح آن از سنگهاي  لاشه همراه ملات ساروج ( آهك و گچ و . . . ) مي باشد كه در ساختمان پل شاپوري وخرابه هاي شهر شاپورخواست مشاهده شده است. اين بنا به شماره 1274 در فهرست آثارملي ايران به ثبت رسيده است.

زور خانه طيب 

اين بنا در قسمت مركزي شهرخرم آباد وبه فاصله كمي از قلعه فلك الافلاك ودر كنار مسجد توسلي ونزديك مقبره باباطاهر واقع شده است كاربري اوليه اين بنا ابتدا به صورت حمام بوده و  بعدا به سه قسمت زورخانه, ساختمان دكاكين سنگ تراشان و محل سكونت تبديل شده است . مساحت كلي بنا 5/282 متر مربع و ورودي آن از قسمت جنوبي بصورت يك دروازه مستطيل شكل كوچك است كه داراي دو ورودي هلالي شكل است 1-ورودي بزرگ 2-ورودي كوچك كه در داخل ورودي بزرگ تعبيه گرديده است ورودي كوچك  به جهت  اينكه هنگام ورود افراد به داخل زورخانه سرخود را خم نموده و حالت تعظيم ايجاد گردد شكل گرفته است. اين بنا از آجر ساخته شده داراي دو گنبد جداگانه ومربوط به  اوايل پهلوي است .

حمام گپ    
                                                                           
اين بنا  در مركز شهر خرم آباد در كنار ميدان گپ واقع شده  ومنسوب به حسين خان ساكي است . احتمال مي رودبا بناي پل گپ خرم آباد هم دوره باشدكه در دوره شاه سلطان حسين صفوي بنا شده است. مساحت آن قريب به790 متر مربع  مي باشد، به نظر مي رسد در ادوار بعدي نيز در آن تغيراتي در آن لحاظ شده باشد. تزئينات ساده گچبري در رسمي بنديهاي زير گنبدآن وجود دارد و هيچ شواهدي دال بر وجود نقاشي و آهك بري در آن وجود ندارد.
در گذشته آب رساني بنا از چاهي موسوم به گور يا  گاورو كه در  قسمت  تون قرار دارد. تامين مي شده و فاضلاب آن از طريق تنبوشه هاي در زير خيابان فردوسي به رودخانه  مي ريخته است . در قسمت بينه 2ستون سنگي ودر گرم خانه نيز 4 ستون سنگي وجود دارد،قوسهاي اجرا شده در بنا همگي از نوع شبدري كند مي باشد. اين بنا مربوط به دوره صفويه  وبه شماره 2357 در فهرست آثار ملي ايران به  ثبت رسيده است .

درياچه كيو:

در مركز شهر خرم اباد در كنار پارك كيو درياچه بسيار زيباي كيو قرار دارد اين درياچه به شهر جلوه خاصي داده ودر كنار جاذبه هاي تاريخي فراوان در دره خرم آباد وچشمه هاي پر آب دره خرم آباد شهر را در رديف يكي از شهر هاي زيبا ي توريستي قرار داده است . آب آن از چشمه تامين مي شود .. مساحت آن هفت هكتار و عمق آن بين سه تا هفت متر است . اين درياچه از ارزش هاي توريستي درون شهري بر خوردار است وبه لحاظ ويژگيهاي خاص خود مي تواندبه عنوان يكي از مراكز جذب توريست تبديل شود .ودر كنار اين درياچه امكانات تفريحي ،شهربازي و چشم انداز زيبايي وجود دارد

پارك زيبا كنار

پارك جنگلي مخملكوه